inż. Patryk Rytel– elewacje z dachówek ceramicznych

Bez wątpienia istotną częścią każdego budynku, która jest jednocześnie jego wizytówka jest elewacja. Jednocześnie i przede wszystkim, jest to także pierwsza warstwa ochronna. Warunki atmosferyczne są zmienne i czasem ekstremalne, dlatego powinniśmy użyć materiałów najwyższej jakości, z długim okresem żywotności. Doskonale w te wymagania wpisują się między innymi dachówki ceramiczne, które były stosowane już od wieków. Ich trwałość określa się na co najmniej 100 lat, a nie brakuje przykładów budowli z dachem ceramicznym, które przetrwały znacznie dłużej, nawet kilkaset lat. Poza tym stosowanie płaskich dachówek ceramicznych na elewacjach, jest ciekawym i jednocześnie estetycznym rozwiązaniem.

Brak ograniczeń w stosowaniu.

Wymagania jakie powinien spełniać budynek narzucone są przez przepisy budowlane, zapisy planu zagospodarowania przestrzennego czy warunków zabudowy. Plan zagospodarowania przestrzennego, w którym najczęściej podaje się maksymalną wysokość budynku, dopuszczalny przedział nachylenia połaci itp. niezwykle rzadko ogranicza możliwośc inwestora odnośnie kreowania elewacji. Ze względu na zawarte w przepisach wymagania podstawowe, sam system może być stosowany na terenie całej Polski we wszystkich strefach wiatrowych, oczywiście z przygotowaniem wcześniejszego projektu konstrukcyjnego. Dodatkowo każdy budynek powinien zapewniać prawidłowe odprowadzenie wód opadowych. Można to zapewnić poprzez ukryte elementy, bądź rynny przyziemia opatrzone w kratki ochronne.

Najważniejsze aspekty projektowanie konstrukcji i mocowanie dachówek.

Projektowanie elewacji na której będą ułożone dachówki, ogólnie nie różni się szczególnie od projektowania dachu. Układ warstw zachowujemy podobny jak na połaci, natomiastelementem konstrukcyjnym zamiast krokwi będzie w tym przypadku ruszt mocowany do ściany za pomocą konsol lub bezpośrednio. Elementy konstrukcji mogą być drewniane bądź metalowe. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem ze względów ekonomicznych jest stosowanie konsol stalowych zabezpieczonych przed korozją oraz ruszt drewniany. Całość uzupełnia tak jak w przypadku pokryć dachowych, membrana oraz materiał izolacyjny. Jak widzimy samo zaprojektowanie elewacji jest podobne jak w przypadku każdej innej fasady wentylowanej biorąc pod uwagę ciężar własny konstrukcji oraz pokrycia, parcie/ssanie wiatru oraz inne obciążenia rzadziej występujące (np. parcie tłumu, szczegóły instalacyjne etc.). Oprócz obliczenia konstrukcji rusztu, rozstawu konsol i doboru odpowiednich kotew wymagane jest obliczenie ilości łączników termoizolacji. Minimalna liczba łączników wskazana jest w załączniku normy PN-EN 1996- 1-11 i (jeżeli producent izolacji nie posiada innych wytycznych zawartych w aprobacie technicznej) wynosi 4 szt./m2. Jeżeli w budynku są dodatkowe wymagania pożarowe również powinny zostać uwzględnione w projekcie elewacji. Dachówka jako produkt niepalny przypisany klasie A1 nie pogorszy klasyfikacji ogniowej przegrody. Mocować mechanicznie należy każdą dachówkę, wymagane jest to zarówno na dachach stromych (powyżej 600) jak i elewacjach. Przejście z dachu na elewację wykonujemy na zasadzie obróbki blacharskiej, bądź za pomocą specjalnych dachówek mansardowych. Elementy układamy luźno, aby zmiany materiałowe wynikające z rozszerzalności termicznej nie powodowały awarii konstrukcji. Dodatkową przewagą elewacji wykonanych z dachówek przy takim ułożeniu jest brak konieczności stosowania dodatkowych dylatacji, a na pewno ograniczenie ich ilości. Elementy mocujące dachówki powinny odznaczać się wysoką jakością i być odpowiednio zabezpieczone przed korozją (najlepiej wykonane ze stali nierdzewnej), aby zapewnić trwałość w długim okresie eksploatacji. Odpowiednie będzie stosowanie rozwiązań systemowych, takich jakwkręty posiadające uszczelkę, połączone z klamrami.

PRZYKŁAD: RESTAURACJA GODUSZYN

Zastosowano tam rozwiązanie z dachówką w kolorze antracytowej angoby ułożonej na dachu jak i elewacji. Przejścia z dachu na elewacje zostały wykonane z pomocą obróbek blacharskich, co końcowo spowodowało ukrycie rynien w bryle budynku. Całość została połączona z dużymi przeszkleniami i drewnianymi elementami elewacji na ścianach szczytowych.

PRZYKŁAD: Szkoła Podstawowa w Psarach

Szkoła mieści się w dawnym domu ludowym, który został wzniesiony w 1870 roku. Jest to murowany, prostokątny dwukondygnacyjny budynek wraz z zaadaptowanym poddaszem, pokryty płaską dachówką, ale nie tylko na dachu, ale również na elewacji. Szkoła była modernizowana i rozbudowywana na przełomie 2017 i 2018 roku. Wtedy to też Inwestorzy stwierdzili że najodpowiedniejszym rozwiązaniem będzie właśnie wykonanie całej bryły obiektu z jednego materiału jakim są dachówki ceramiczne w kolorze naturalnej czerwieni. Całość jednocześnie świetnie wpisała się w warunki miejskiej zabudowy gdzie jednym z nich jest ceglana elewacja. Mocowane mechanicznie były wszystkie dachówki na elewacji, tak aby całość stanowiła bezpieczną rozwiązanie dla osób użytkujących.

Trwałość połączona z nowoczesnością

Oprócz wysokiej wartości estetycznej i wyróżnieniem budynku, elewacja z dachówek przy relatywnie niskiej cenie w stosunku do innych fasad wentylowanych odznacza się dużą trwałością. Dachówki ceramiczne nie ulegają wpływom warunków atmosferycznych w czasie, czego dowodem są starsze istniejące budynki i stan pokrycia, który można na nich zastać. Dodatkowo kolor dachówek ceramicznych uzyskiwany jest w procesie wypału, dzięki czemu zachowuje stabilność w długim okresie czasu. System elewacji wentylowanych przy użyciu dachówek ceramicznych to nowoczesne rozwiązanie architektoniczne, dzięki któremu przy niewielkich nakładach finansowych możemy otrzymać trwałą, wyróżniającą się, i nowoczesną fasadę budynku.